Een fraaie schenking deze week!

W.G.H. Haarhuis woonde in 1940 aan de Wooldriksweg 185. Zij was medewerkster bij Vroom & Dreesman. In de zakagenda van 1940 begon zij op 10 mei 1940 te beschrijven wat er in de wereld en in Enschede in het bijzonder gebeurde.

Opvallend is de aantekening in de agenda van 26 september 1940. Die was op zichzelf al voldoende reden om naar een werkkamp in Duitsland te worden gestuurd als de agenda in verkeerde handen viel. Als iemand weet of er nog familie van W. Haarhuis is dan horen we het graag.

Hoogstwaarschijnlijk gaat het om Wilhemina Gerritdina Maria (Wilhelmien) Haarhuis. Zij trouwde in 1945 met Cornelis (Cees) van Velzen.

MEI 1940

Vrijdag 10 mei 1940

4 uur s’nachts

Duitschers komen Holland binnen. Alles is reeds bezet. Oldenzaal, Hengelo. We zijn ’s middags met de fiets naar Ootmarsum gegaan. Reeds zijn 70 vliegmachines neergehaald.

Zaterdag 11 mei 1940

Het aantal duitse vliegmachines is reeds gestegen tot over de 100. ’s Morgens zijn we teruggegaan naar de zaak om 6 uur is alles gesloten. De mensen loopen storm om zilvergoed.

Zondag 12 mei 1940

1e Pinksterdag

Wat een Pinksteren. Stille H(eilige) Missen zonder preek. O(nze) L(ieve) Heer preekt genoeg voor ons. We zijn nog over Oldenzaal, Denekamp gefietst. Alles gaat zoo veel mogelijk z’n gewone gang.

Maandag 13 mei 1940

2e Pinksterdag

Nog steeds woed de vliegtuigoorlog voort. 20-30 tegelijk komen ze over de grens. Vandaag zijn alle winkels al gesloten. Onze Prinses Juliana naar Engeland vertrokken.

Dinsdag 14 mei 1940

De Vesting Holland geeft zich OVER. ’t Ontstellende bericht kwam om 7 uur door. De koningin was met de regeering ’s morgens reeds naar Engeland vertrokken. Tegen zoo een groote overmacht waren wij niet opgewassen.

Woensdag 15 mei 1940

Zeeland heeft zich noch steeds niet overgegeven. Hier zijn n.l. noch Engelschen en Fransen aan ’t vechten. Er komen al verscheidene soldaten terug in burgerkleren. Vanuit Ootmarsum zijn er een heleboel met een auto naar ’t front gestuurd om de jongens te zoeken maar, niemand kunnen vinden.

Donderdag 16 mei 1940

Bericht van Frits. ’s Middags vanuit Almelo. Krijgsgevangen en op weg naar Duitsland. Vijf verschillenden hadden hem gezien. Kelderhuis heeft hem nog geld gegeven.

Vrijdag 17 mei 1940

De jongens van de grens ‘cariumis’en ’Staneval’ zijn al weer naar huis vertrokken. Zeeland is nu ook gecapituleerd. De heele week om 6 uur de zaak gesloten.

Zaterdag 18 mei 1940

De meeste mensen hebben nu bericht van hun jongens. Allemaal in goede toestand. In O. is niemand gesneuveld. In Denekamp nu reeds 4 ..

De winkels waren deze week om 6 uur al gesloten.

Zondag 19 mei 1940

Im Westen nichts neues. Belgie is nog steeds aan ’t vechten. Brussel heeft zich overgegeven. Brood op distributie. Per persoon per dag 250 gram.

Maandag 20 mei 1940

Heden nacht hebben de Engelsen Duitschland gebombardeerd. We konden ’t thuis zien branden in Reine. De ruiten rinkelden van de explosies. Lichtkogels gezien.

Dinsdag 21 mei 1940

Alles heel rustig. Wij zijn nog bij ’t vliegveld Twenthe geweest. Er waren erg veel Duitsche soldaten. De hangaar was geheel in elkaar. Morgen is ’t vliegveld weer in orde. De winkel wordt weer gewoon om 8 uur gesloten.

Woensdag 22 mei 1940

De brooddistributie is alweer afgeloopen. Er bleek toch nog genoeg brood te zijn.

Donderdag 23 mei 1940

Jan kwam vandaag onverwacht uit Boxtel terug. ’s Nachts was er in Boxtel ontzettend gebombardeerd. Ze waren gelopen naar ’s Hertogenbosch toen in de bus tot Arnhem en verder met de Gelden.

Vrijdag 24 mei 1940

Vandaag is Stikkers uit Vlissingen teruggekomen. Van zijn Companie van 180 man zijn er 4 overgebleven.

Zaterdag 25 mei 1940

De krijgsgevangenen en geïnterneerden komen allen terug binnen de 14 dagen er zijn er al een heleboel teruggekomen.

Maandag 27 mei 1940

Koffie en Thee op distributie. Een half pond koffie of een ons thee in de maand per persoon.

Dinsdag 28 mei 1940

België gecapituleerd. Koning Leopold gevangen genomen.

JUNI 1940

Maandag 3 juni 1940

Vacantie

Dinsdag 4 juni 1940

Vandaag zullen er krijgsgevangenen aan de Poppe aankomen

Woensdag 5 juni 1940

Nog geen krijgsgevangenen

Vrijdag 7 juni 1940

Nog altijd wachtend op de krijgsgevangenen

Zondag 9 juni 1940

Frits thuis.

Eindelijk zijn ze dan toch gekomen van Luckenwalde.

Maandag 10 juni 1940

Italie verklaart de oorlog aan de geallieerden. Noorwegen gecapituleerd. De Koninklijke familie naar Engeland gevlucht.

Dinsdag 11 juni 1940

Iedere dag komen er nog krijgsgevangenen terug van Neu Brandenburg, Furstenwalden enz. Ze hebben ’t allemaal even slecht van eten gehad.

Maandag 17 juni 1940

Rusland heeft Lithouwen binnengepikt. Brood weer op distributie. 250 gram per persoon.

Dinsdag 18 juni 1940

Geruchten dat Rusland Duitschland is binnengerukt.

Woensdag 19 juni 1940

Geruchten zijn alweer tegengesproken. Frits is weer aan ’t werk.

Donderdag 20 juni 1940

Vannacht zijn er ontzettend veel vliegtuigen overgekomen. Westfahlen is gebombardeerd.

Vrijdag 21 juni 1940

Je kunt ’s nachts niet slapen van de vliegtuigen. Vannacht is Winterswijk, Eibergen gebombardeerd. 3 en 4 dooden.

Maandag 24 juni 1940

Vannacht zijn er in Hengelo 4 bommen neergekomen. 4 dooden. Precies in de binnenstad.

Dinsdag 25 juni 1940

Hengelo is vandaag zoveel mogelijk geëvacueerd. ’s Nachts slaapt haast niemand meer in de stad.

Woensdag 26 juni 1940

Den Helder gebombardeerd. Vele dooden.

Donderdag 27 juni 1940

Vanmorgen om 11 uur zijn er in Oldenzaal 4 bommen neergekomen vlak achter ’t spoor. Ze hebben niet veel schade aangericht. 1 koe dood en een gewond.

Vrijdag 28 juni 1940

Rusland stelt ultimatum aan Roemenië

Zaterdag 29 juni 1940

Verjaardag van Z.K.H. Prins Bernhard

Er mag nergens gevlagd worden.

JULI 1940

Donderdag 4 juli 1940

Nederland is gevallen door verraad. Engeland kwam natuurlijk weer te laat.

AUGUSTUS 1940

Maandag 12 augustus 1940

Er ging in de zaak (V&D) een lijst rond die iedereen onderteekenen moest. Dat we de Duitschers netjes en voorkomend wilden behandelen net als wij in de vreemde behandeld wensten te worden.

Maandag 19 augustus 1940

’t Totale verliescijfer van Rotterdam is geschat op 30.000 burgers.

Dinsdag 27 augustus 1940

In totaal zijn in mei 1.300 soldaten gesneuveld dat is tegen de duitschers 1 tegen 30.

Zaterdag 31 augustus 1940

Wat een Koninginnedag. ’s Avonds relletjes tussen N.S.B. en politie.

Prinses en Prins Bernhard spraken voor de Oranje zender.

SEPTEMBER 1940

Zondag 1 september 1940

We hebben 3 keer een waarschuwing gehad dat we geen Oranje mochten hebben. Eerst ’s morgens voor oranje bloemen. ’s Middags voor de parasol en ’s avonds moesten we de tomaten die boven voor ’t raam rijp worden wegdoen.

Maandag 2 september 1940

Jan naar ’t Noviciaat vertrokken.

Donderdag 5 september 1940

Hitler in ons land. Per trein door Oldenzaal gekomen.

Zaterdag 7 september 1940

Ernstige bomaanval op Londen. 400 dooden 1300 gewonden in de voorsteden. Daar willen ze het weer mee winnen met ’t bombardeeren der burgerbevolking. Net als in Warschau en Rotterdam.

Dinsdag 10 september 1940

De aanvallen op Londen duren nog steeds voort. Ernstige schade is echter niet meer aangericht.

Woensdag 11 september 1940

Jan komt terug.

Donderdag 12 september 1940

H.M. Koningin Wilhelmina sprak hedenavond voor de oranje zender, om te bedanken voor de vele gelukswenschen op haar verjaardag ontvangen.

Ze zeide. In een land met beperkte vrijheid is geen plaats voor Oranje. Menschen met een vaste overtuiging laten zich zoo maar niet onderdrukken.

De palm groeit tegen de onderdrukking in was altijd de lijfspreuk van H.M. Koningin Emma. Er wordt nu in Engeland al gezorgd voor de bevoorrading van ons land als ’t nog eens vrij komt.

Zondag 15 september 1940

Enschede vannacht alweer gebombardeerd. Vroom en Dreesman heeft ook nogal wat schade geleden. Er zijn verschillende dooden en gewonden. De bedoeling was een trein die inderdaad ook wel geraakt is. Drie militaire doelen geraakt.

Maandag 16 september 1940

Gisteren groot offensief van de Duitschers. Wat door Engeland is gewonnen. 185 vliegtuigen der Duitschers omlaaggehaald.

Donderdag 19 september 1940

Soldaten van de hofvalderie verliezen noot de moed.

V.D. v.d. Wooldriksweg vertrokken naar Arnhem

Maandag 23 september 1940

Thuis gebleven van de zaak om te helpen met de pasfoto’s. Iedereen moet nu een legitimatiebewijs hebben. Vader heeft al bijna 2000 foto’s gemaakt.

Donderdag 26 september 1940

“Ze gooien met granaten

Ze schieten met machinegeweren

Ze schieten alle moffen neer”

Zondag 29 september 1940

Vleesch op distributie 4 ons per persoon per week.

Maandag 30 september 1940

De koffie wordt ook al minder. We krijgen nu nog maar een halve pond per persoon in 6 weken. Thee is hetzelfde gebleven.

OKTOBER 1940

Woensdag 2 oktober 1940

Er doen geruchten de ronde dat er een Prins geboren is. Officieel is het echter nog niet bevestigd.

Donderdag 3 oktober 1940

Er is verder niets bekend gemaakt omtrent de jonge Prins. Of ’t wel waar is?

Vrijdag 4 oktober 1940

Haarlem vannacht gebombardeerd. 30 dooden onder de burgers.

Dinsdag 8 oktober 1940

De duitschers hebben deze maand 2200 vliegtuigen verloren tegen de Engelschen 700.

Vrijdag 11 oktober 1940

Als je een goede oude jas inlevert kun je een bon voor een nieuwe winterjas krijgen.

Zondag 13 oktober 1940

Vleesch op distributie 4 ons per persoon in de week 75 gram wordt voor brood.

Zaterdag 19 oktober 1940

In de Heimat in de Heimat daar ist kein essen meer

Maandag 28 oktober 1940

Griekenland is nu ook al in den oorlog. Italie heeft vanmorgen verschillende voorname punten willen bezetten. De Grieken vechten echter dapper door en bieden flink weerstand.

Donderdag 31 oktober 1940

Engelsche troepen in Griekenland.

NOVEMBER 1940

Woensdag 6 november 1940

Vannacht is er een brandende Engelsche bommenwerper bij Ootmarsum brandend neergestort. 4 inzittenden kwamen om.

Donderdag 7 november 1940

Roosevelt opnieuw tot president van Amerika herkozen.

Zondag 10 november 1940

Neville Chamberlain hedennacht overleden.

Maandag 11 november 1940

Hedenmorgen zijn de vier omgekomen Engelsche vliegers met militaire eer ter aarde besteld.

Dinsdag 12 november 1940

Molotov naar Berlijn.

Zondag 17 november 1940

De vleeschbon blijft nu 10 dagen geldig, we krijgen dus nu 4 ons vleesch in 10 dagen.

Donderdag 21 november 1940

Distributie, Palembangstraat 31.

Zaterdag 21 december 1940

We hebben de heele week nog geen vleesch kunnen krijgen. Vanmiddag heb ik nog een klein beetje gekregen.